Koffie drinken met … Dolf van der Schoot
We spreken af met Dolf van der Schoot voor onze wekelijkse rubriek ‘Koffie drinken met’. Dolf is capoeira leraar en geeft lessen in het Koorenhuis. Capoeira is een bijzondere discipline en wij willen hier graag meer over weten. Tijd voor een afspraak met Dolf in het Koorenhuis.
Vertel wat over jezelf en wat is je relatie met het Koorenhuis?
Mijn naam is Dolf van der Schoot. Ik woon nu ongeveer 2,5 jaar in Den Haag. Daarvoor woonde ik 8 jaar in het buitenland, en weer daarvoor studeerde ik in Amsterdam. Ik geef capoeira les en ben daarnaast docent op een middelbare school. Zo nu en dan op de universiteit, waar ik filosofie en maatschappijleer onderwijs. Verder speel ik in een band, surf, en doe natuurlijk ook zelf aan capoeira.
Wat betekent het Koorenhuis voor jou?
Het Koorenhuis is voor mij een hele belangrijke plek in Den Haag, een echte cultuurplek, goed gelegen in het centrum, waar je eigenlijk voor alle aspecten van cultuur terecht kunt. Ik geef hier zelf natuurlijk les, maar er worden nog zoveel andere dingen aangeboden, die gericht zijn op het ontwikkelen van talent, vaardigheden en aspecten van mensen die niet direct gericht zijn op de arbeidsmarkt. Ik vind het ook fijn dat het Koorenhuis laagdrempelig is voor veel mensen, iedereen kan er terecht.
Hoe ben je op het idee gekomen om capoeira lessen te gaan geven?
Dat kwam pas later, nadat ik al jaren met capoeira bezig was. Op een gegeven moment kom je op een niveau dat je gevraagd wordt om eens een les in te vallen voor je mestre (leraar), of een workshop te geven op school. Dat is bijna een natuurlijk proces geweest. Op een gegeven moment merk je dan dat je dat ligt, en je het leuk vindt, of niet. Op die manier ben ik er eigenlijk ingerold.
Welke doelgroep wil je met jouw lessen aanspreken?
Mijn lessen zijn voor cursisten van 4 jaar tot 88 jaar, vrouwen en mannen. Maar in het Koorenhuis geef ik nu 1 les en die is meer voor volwassenen en adolescenten. De lessen dagen de cursisten uit om hun eigen grenzen te verkennen, uit te vinden wat je eigenlijk allemaal kan. Capoeira is natuurlijk een vechtkunst, maar het is niet alleen bewegen; muziek is ook een belangrijk onderdeel ervan, en er is ook een sociaal en maatschappelijk aspect. Dat is ook één van de redenen waarom ik uiteindelijk heb besloten om met capoeira verder te gaan qua lesgeven, de diversiteit ervan.
“De lessen dagen de cursisten uit om hun eigen grenzen te verkennen”
Hoe zou jij je eigen lessen omschrijven?
Als veelzijdig. Er komen tijdens mijn lessen allerlei aspecten aan bod, zoals muziek, zang, beweging, acrobatiek, maar ook meer de martiale kant. Mobiliteit, balans en flow zijn ook erg belangrijk. Het doel is uiteindelijk dat je na de les meer energie hebt dan aan het begin van de les. Je kan dan wel lichamelijk moe zijn, maar mentaal – en misschien zelfs wel spiritueel – zou je opgeladen moeten zijn.
Wat wil jij de cursisten meegeven tijdens jouw lessen?
Daar waar je denkt dat je grenzen liggen, is niet waar je grenzen zijn: Je kan veel meer dan dat je denkt en je hebt ook veel meer autonomie over jezelf dan je soms door anderen wordt toegeschreven. Natuurlijk moet je daar wat voor doen, maar het vereist geen bovennatuurlijke krachtsinspanning. Het heeft veel te maken met het uitproberen en je angsten en vooroordelen te overwinnen.
Dat bewustzijn wil ik ontwikkelen in de lessen en dat komt ook naar voren in het capoeira-spel met de ander; dat is echt een dialoog, een samenspel waarbij je continu bewust moet zijn van de ander en je omgeving.
Hoe is je interesse in capoeira ontstaan?
Door het te zien. Ik kende capoeira helemaal niet, deed vroeger wel veel aan sport. Eerst voetbal en daarna atletiek, maar ik wilde ook iets van een vechtkunst doen. Maar bij de vechtkunsten die ik kende, voelde ik mij niet echt thuis. Toen ging ik reizen op m’n 18de, heb 2 jaar door Australië en Nieuw Zeeland gereisd. En zo ontdekte ik capoeira ergens op een markt in Australië. Ik zag een capoeira-roda (de cirkel waarin capoeira wordt gespeeld) en ben toen op de groep afgestapt met de vraag “wat is dit?”. Vooral de integratie met muziek – wat een andere passie van mij is – vond ik mooi. Ze vertelden mij dat het capoeira was, en een jaar later was ik terug in Amsterdam en liep door het Vondelpark en zag daar ook capoeira. Daar heb ik toen een nummer gekregen en zo is het begonnen.
Wie of wat inspireert jou? Wat geeft jou energie?
Als ik zie hoe mensen vooruit komen, hoe ze zich ontwikkelen; dingen kunnen die ze eerder niet konden en dat ineens ook beseffen. Daar word ik blij van. Daarnaast zijn er bepaalde politieke figuren en filosofen die invloed hebben op hoe ik in het leven sta. En binnen capoeira zijn er bepaalde mestres die mij inspireren; mestres waarbij ik getraind heb of nog steeds train. Velen daarvan hebben uit vrijwel het niets iets opgebouwd, geven soms al 40 jaar les. En zij hebben in die praktijk een bepaalde pedagogische-didactische visie ontwikkeld die mensen echt verder brengt, helpt zich fysiek en mentaal te ontwikkelen. Eigenlijk zijn dat capoeira mestres die niet alleen een kunstvorm overbrengen, maar tegelijkertijd een belangrijke rol hebben in de maatschappij, voor mensen.
Noem iets waar je trots op bent?
Binnen capoeira is dat denk ik de tijd en energie die ik daarin heb gestoken en nog steeds insteek, om bepaalde mestres op te zoeken, bepaalde evenementen bij te wonen, naar Brazilië verhuisd te zijn om de cultuur te leren kennen; dat soort dingen. Daarnaast heb ik twee boeken geschreven en gepubliceerd over capoeira, en heb ik nog genoeg materiaal voor een volgende. Ik ben bezig met een promotieonderzoek binnen de filosofie, politieke theorie en het onderwijs, dat deels ook probeert uit te vinden waar die ‘capoeira-pedagogiek’ nou precies over gaat.
“Capoeira is een vechtkunst, maar het is niet alleen bewegen; muziek is ook een belangrijk onderdeel ervan, en er is ook een sociaal en maatschappelijk aspect”
Wat zijn je doelen of plannen de komende jaren?
Ik heb heel veel plannen! Zowel privé als professioneel. Op capoeira gebied ben ik van plan om het materiaal dat ik heb uit te werken en op een bepaalde manier uit te geven. Daarnaast wil ik natuurlijk ook dat mijn promotie onderzoek af komt en wil ik onze capoeira groep verder opbouwen, uitbouwen en verstevigen, zodat de groep een goed fundament heeft. Een hele grote wens is natuurlijk om een eigen ruimte te hebben, een plek voor Afro-Braziliaanse cultuur en scholing.
Hoe ga jij om met de lockdown? Heb je tips om deze periode door te komen?
Tijdens de eerste lockdown in maart vorig jaar heb ik 1 week geen les gegeven om me even te oriënteren. Daarna ben ik meteen online verder gegaan en zodra we naar buiten mochten met de kinderen zijn we dat gaan doen. Met de kinderen ben ik daarna eigenlijk alleen maar buiten geweest en voor de volwassenen mocht dat natuurlijk niet, dus voor hen gingen de lessen online verder. Op dit moment zijn we gelukkig allemaal buiten, dus dat gaat allemaal wel goed. Mijn motto is dus doorgaan, jezelf een beetje opnieuw uitvinden, je aanpassen aan de omstandigheden, maar niet gaan wachten tot het beter wordt.
Mijn tip is dat je vooral ook moet proberen om van je beeldscherm af te komen. Je ontkomt er natuurlijk niet helemaal aan, maar zodra het niet hoeft, ga iets anders doen. Die cursus, dat boek, of dat instrument op te pakken dat je altijd nog had willen doen. Stel jezelf een nieuw doel, iets waar je naartoe kunt werken. Daarnaast natuurlijk blijven bewegen en daarin een soort regelmaat creëren. Ga naar buiten, al maak je alleen maar een wandeling. Het heeft zoveel invloed op je mentale gestel en fysieke gezondheid.
Ben jij nog nieuwsgieriger geworden en wil je meer weten over Dolf en capoeira?
Bezoek dan Dolf’s website.